Yvais attoch glás eich llygad, Trwy búr ferch, a ffyddlon gariad; rowch chwithau, dwy-ael veinion, Sian beraidd lais, Sián búredd lwys, At y mwya' à gâr eich calon. Siân gymmwys imi ymgommio: Nid oes i mi ond dau elyn, Tra bo uchel hediad brán Gwyn vy mýd, pe byddwn rhyngddyn ; Ni'llynga i Siân yn ango' ! R. Cain. Pan vo Meinir yn vy mreichiau, Y gelynion vydd y gliniau! Parch. Wm. Wynr. Sian liwus, Sian lawen, Siân aurbleth-benvelen; Och i'r môr am vôd mor erwin, Siân dyner ei thonen, Och i'r tonnau am davlu cymmin! Sián îrwen yw hon; Och i'r gôg na ddoe i ganu, Sián imi yn gariad, Ar vryn tég wrth ben Ballawndy *. Sian lana 'n y tair-gwlad; * A place in Anglesey. Siân drwyad, Sián doriad, Siân dirion. H. Morys. Lle bo cariad ve ganmolir, Odid vawr yn uwy na ddylir ; Dy ddwy wevus Besi bêr Ond lle bô ’r eiddigedd creulon, Ve vydd beiau mwy na digon. Telyn wen a thannau mán, A mwnws arian bydol; Mor galed yw dy galon! A bair i lawer máb drwy ferch, Gael cwmni merch naturiol. 24 TLYSAU PENNILLION, or POETICAL BLOSSOMS, LYRIC SONGS, and EPIGRAMS. On a pack of Hounds. Mae bagad yn teuru, Llais y cŵn d'u fwn yn feinio, Vy mód i 'n eich caru, A wna i ddyffryn union ddeffro ; A minnau sý' velly Heb ammau; Ni welai nêb purach I'ch caru ffyddlonach, Sain eu presgerdd sy 'n y prysgwydd, Ddirgelach na mwynach I'w llwys agwedd a'u llais hygar, Na minnau. Clywch eu llév vél clych 'eu llavar! Ed. Ddd. of Margam. 0000000000000000000000000000000000000000 Glán vraich, glán ddeuvraich, glán ddwyvron, Fair Olwen has such wond'rous charms, 0000000000000000000000000000000000000000 Yr hwn y bore gwyrdd-lås vydd, Grass in the morn is green and bright, A gwawr o newydd arno ; And of the freshest cast; Ond pan y torrer ev brydnhawn, But, ah ! cut down before the night, In vuan iawn mae 'n gwywo. Fades by a fudden blaft 7. 0000000000000000000000000000000000000000 ENGLYNION, or, LYRIC SONGS, and EPIGRAMS. An Englyn upon a Woman's Kiss. Rich mead I fipp'd that breath'd perfume, Duw a vwriodd diverion, And kindling rapture drew! Mél-gavod, hyd davod hon! * For Heaven hath on my Fair-one's lip * So sweet a kiss the golden Sun gives not, (Which ev'n the bee might love to fip,) Distill'd ambrosial dew ! (or thus ;) * To give the English reader a more just idea of the ele. gance, simplicity, and brevity of these Welsh Sonnets, I have selected a few stanzas from the English poets, which poffefs that similarity of style and beauty, except the harmony of Cynghanedd, or concatenated alliteration, which is peculiar to the Welsh poetry. See also pages 53, 54, and 67. O thou by Nature taught, 'In numbers warmly pure, and sweetly strong : Collin's Ode to Simplicity. Thy balmy blessings give; Anonymous + The rose is fragrant, but it fades in time; On Worldly Blessings. The next on Beauty's pow'r attends ; The fourth is Youth, enjoy'd with Friends, ENGLYN Englyn upon the celebrated Greyhound of Prince Llywelyn ab Iorwerth. Claddwyd Cilhart † celvydd, ymlyniad The remains of fam'd Killhart, fo faithful and good, T'mlaenau Eivionydd ; The bounds of the Cantred conceal; Parod ginio i'w gynydd. Whenever the doc, or the stag he pursued, Parai'r dydd, yr beliai Hydd ! His master was fure of a meal. + There is a general tradition in North Wales, that a wolf had entered the house of prince Llywelyn. Soon after the prince returned home, and going into the nursery, he met his dog Killbart, all bloody, and wagging his tail at him; prince Llywelyn, on entering the room, found the cradle where his child lay overturned, and the floor flowing with blood; imagining that the greyhound had killed the child, he immediately drew his sword and stabbed it; then, turning up the cradle, found under it the child alive, and the wolf dead. This so grieved the prince, that he erected a tomb over his faithful dog's grave: where afterwards the parishchurch was built, and goes by that name, Bedd Gelbart, or the grave of Killhart, in Caernarvon bire. From this incident is derived a very common Welth proverb:“ Yr wy 'n edivaru cymmaint a'r Gwr a laddodd ei Vilgi,” i. e." I repent as much as the man who flew his greyhound.” Prince Llywelyn ab Iorwerth married Foan, a daughter of King John, by Agatha, daughter of Robert Ferrers, earl of Derby; and this dog was a present to the prince, from his father-in-law, about the year 1205. 0000000000000000000000000000000000000000 Englyn i'r Gadair góch, yn Nólgelleu. An Englyn written on the Ducking Chair, at Dolgelleu. Chwi'r Gwragedd rhyfedd e'u rhóch, y/geler Ye vixen dames, your neighbour's pest, 1/gowliwch pan fynnoch ; Unless your tongues in future rest, Eich bernir a'ch bai arnoch, , Know that (with all your faults) your fate, Gyda 'r gair, i'r Gadair Gôch. Wm. Phylip. Is the red chair's degrading seat. 0000000000000000000000000000000000000000 Bronvraith bér araith bererin, deilgoed Tiriondeb d’wyneb a'm denodd, da elw, A Duwiol.gerdd ddivlin; Dy olwg a'm dallodd, Oer voreugwaith ar urigin, Y galon vách, gúl iawn vódd, Cywir-ddoeth výdd cerdd o'th vin! Dy degwch di a'i dygodd. 1 Lle bo cariad, brád mewn bron, yn llechu Moes gufan i'm rhan er hwy, moes vil, Lloches yr annerchion, Moes ddwy-vil, moes ådeu vwy, Vo dríg llusgiad llygad llon, Moes ugein-mil, moes gan-mwy ; Moes yma, am v’oes im vwy. Moes gusan am ei geisio, wen imi Dan ammod eu rhivo, Val byn moes i'm vil beno, Aur grair, moes rivedi 'r gro. Gorchestion bynodol Hugh Morys. Clywais, nid gwag-lais, gwiw.gloch, y boreu Bereidd iawn blygein-gloch ; Gwevusau'r melysber; Wawch o'i benglog chwiban-gloch, Máb lár, mawl claear mal cloch! Bydd vwyn wrth vwyn o'th vôdd, Bydd anvwyn wrth anvwyn o'th anvodd; Un Medrusaidd medri ofod, anvwyn, nid da 'n unvodd, Er mzi yn Duw ar vy mín dód. Na rhy vwyn, ond mewn rhyw vódd. A Riddle on a Bee,hive Ni chív, yr wy'n gláv o glwyvon, fy oer, Twyfog coronog cu rinwedd, cestog Le'i siarad a'm Wenvron ; Mewn caftell yn gorwedd ; Na gyrru serch, na gair sốn, A mil o weifion melufwedd, Na’m gwél un o'm gelynion ! Gyda bwn i gadw hedd. He first folicits of the Fair, one sweet kiss, then a hundred and twelve ; fourthly, five thousand fix hundred; fifthly, one thoufand eight bundred; and lastly, twenty-four thoufand. The sum total of kiffes demanded, is 31,513. 7 ENGLY Un arall o gyngor. 76 THE POETICAL STRIFE OF THE BARDS FOR THE CHAIR, &c. 1 ENGLYNION. The extempore Compositions of the Poets of North Wales, at the great Eisteddvod, or Bardic Congress, which was held at Caerwys, in Flintshire, in the year 1567. This is a very curious relick of that period, and displays the alliterative melody, and refinement, in great perfection, which is the very essence of Wellh poetry; and now first exhibited from the press. Mawr-glód Eifeddfod, is dail-ac irwydd, I Gaerwys wých adail ; Mawr gyfa fydd mur gôf fail, Mor gaead y mae 'r gwiail ! Howel Ceiriog Ceubren frig lallen onnen lys-liw-haul Ar heol eglurliw : Caerau 'r hon, uwch-cwr y rhiw, Caerwys eglurlwys glaerliw. Huw Llyn. Yn oed Duw lesu, iawn lớr-gwiw roddiad, Y graddiwyd pôb Cerddor, Pymtheg cant, prif ffyniant pôr, A thrygain, a faith rhagor. Huw Pennant. Gofod Eisteddfod, gwasel--dawn ini, Dan onnen frîg uchel ; Gorau trêf, heb gwrt rhyfel, Grâs Duw i Gaerwys y del. Evan Tew. Twr lløs i Gaerwys, ag erioed-o dwf, A dyfodd dros fan-goed, Braisg onnen capten y coed, , Bron o hengyff brenhin-goed. Wiliam Llyn Cysgod Eisteddfod, nid oes dîg-gwiriach, I Gaerwys urddedig ; Cofio 'r braint, cyfa yw 'r brig, Cwrt 'glwysfraint is cart glasfrig. Siôn Phylip. Tan onnen loywlen liwlwys-naw cân Mae 'n cynnal yn Nghaerwys ; Danyn' cawn dewn i'n cynnwys, Râdd i bawb, herwydd ei bwys. Bedo Hafhelb. Dan Onnen lasnen dyna lwys naid-beirdd, Gyda barn penaethiaid; Digêl Eisteddfod a gaid, Yn Nghaerwys drwy gynghoriaid. SimwntVaughan Yn Nghaerwys cymhwys ac ammod-ydyw, Ni a adwyn y bennod ; Mae dyfyn a berthyn bôd, Nós da wyddfa 'n Eisteddfod. Siôn Tudur. Ein graddau ninnau iawn-wanegRydyw, Edwyn pawb eu ddammeg; Yn rhwystr yna ar osteg, Yn dwyn braint hîr, dan bren têg. Owen Gwynedd. CYWYDD Y CUSAN; or Song of the KISS: By Gruffydd Hiraethog, of Denbighshire, who flourished about A. D. 1522. This Poem is esteemed one of the most elegant and • Another MS. has these additional Lines Ffon Ffon gron, lon, linon idth, Clywch hyn celu o chár, Ddwys, lwys-liw eurlliw ir llath ; Cusanav o'm cufenir ; Bigog, vachog, vechan vách, Gwen ara' liw gwawn oror, (Tw yr ffon gron, lon, linon láth Gwn i'w lliw, ganu llawer. Cael Telyn wiw ddyn oedd iach, a phennill A phennu cyvrinach; A man o'r byd meinir bâch, Gelyn bydd brych winau ; Wich a výdd a chydeddach. Nid cynt yw na gwynt yn gwau, Englyn, a Thelyn, a Thán; a Choden Nid yw'r gwynt gynt nag yntau. Ag y chydig Arian; r Góg luofog liw asur-iaith gynnar Cwrw iachus, a Chúfan, A'th ganiad mör eglur, r Vún lwys, dyna vyw 'n lân. D. G. Boreu viwjg brau vesur ; Englyn i Wallt Merch. Gelyn eiddig farrug für. Euraid fad iawnblaid sidanbleth, uwch ben Gwych Baenes ireiddbleth; Drøys glirblaen a disgleirbleth, Gwawr ddinam yn fflam ei phléth, D. E. 1758. 'Rol rhodio, treiglo pób tré, Tég edrych tuag adre! To a pack of Hounds. Clywais vawl argais vel organ,-beraidd Goreu yn y Siroedd gowir iawn Seren, r boreu 'r eis allan ; Gynnwys vain ganol gynes uwyn geinwen; Pob mén lais, pibau mwynlan, Hyd y Coed, huaid a'i cán.- Cydlais yw'r adlais erioed—yn i'weirio, Carol pryves vein-droed ; Hon o vawl bylaw vel Helen. Llais mwyn glan-gais mewn glyn-goed, Tri pheth, a bariaeth y byd, o'm gwirvodd, Cainc bydd cwm, cân cywydd coed. E. Morys, Am gyrrodd mewn advid, Melus-lais cu-adlais crên, -y boreu, Tannau a'i hodlau o hyd, Sy' beraidd ar wyndwn ; Tevyrn, a Merched hevyd. A Chorns dd yn chwyrnu frón William Cynwal's prognostication upon the In ganiad,-awn ac unwn! colour of the new Muon. Siôn Tudur yn gyrru cenadon at ei Gariad. Gwilied bacob, bob gwlad y b’och, Dü'r Clwyd di arswyd diweirferch,-dy donn; r lloer lås, y llawr a wych ; Di 'dwaenost bób llanerch : Llawer o'r gwynt yw 'r Lloer góch, Dwg arwydd, dwg sadrwydd ferch, Lloer wen ydyw 'r seren fych! Dwg Ann wen deugain annerch. Arwyddion i'r Tywydd, o waiih Davydd Nanmor. Llwynog dau eiriog diriaid --dos ymaith, Creffwch wawr o vawr i vách, (Da frommi Vytheiaid) r lloer las llawer a wlych; Dwg arwydd iawn rhwydd mae 'n rhaid, I'm gwawr Ann, a'm gwir enaid. Y Wennol wybrol obry, héd unwaith, Di’dwaenost bóll Gymru ; The following Englyn is faid to have been an ex. Hed at Anrf, rhaid it hynny, tempore compofition of Davydd ab Edmwnt, at an Mae nyth it y'mhen ei thy. Eisteddvod for the chair : Y Gwynt traws helynt tros hëolydd, -bròn, A bryniau a gelltydd ; Annerch Ann-wen, feren fydd, Gain eiphryd, gan ei Phrydydd, Gwyllt, Gwär, Gwëllt, Gwydd, Nós, a Dydd da.! Siôn Tudur, o Wicwair yn Swydd Fflint, 'er bonbeddig, a'i Cánt, 1580, Englyn i'r Eira. Mae têw glóg hyd teiau 'r glyn, Englyn i Tom, Cloch Eglwys Crif yn Rhyd-ycheen. Gwe'r awyr yn gorewi'r dyffryn; A'i Tom yw'r 'r Glóch drom a glywch draw, 'n rhúto Mae'n rhywyr ymadaw; Cnwd barrug ar gnawd Berwyn, A digllon wyr a'u degllaw, Hulin mewn gwedd, halen gwyn. H. Morys. nos r. Parck, W. Wynn. . Cyn y canu An Epitaph |