Imágenes de páginas
PDF
EPUB
[blocks in formation]

The popish mass is detestable idolatry, utterly to be banished from all Christian congregations

454

Every man ought to receive the sacrament himself, and not one for another

455

The difference between the priest and the layman

456

The answer to the papists, concerning the sacrifice propitiatory

An answer to the authors

The lay persons make a sacrifice as well as the priest
The papistical mass is neither a sacrifice propitiatory, nor
of thanksgiving

There were no papistical masses in the primitive Church
The causes and means how papistical masses entered into
the Church

The abuses of the papistical masses

Which Church is to be followed

A short instruction to the holy communion

[ocr errors]
[ocr errors]
[blocks in formation]

459

[ocr errors]

460 ibid.

a Illustrissimo ac nobilissimo Principi EDVARDO Sexto, Anglia, Franciæ, et Hibernia Regi, fidei Defensori, et in terris secundum Christum Ecclesia Anglicana et Hibernica Capiti Supremo, Thomas Cantuariensis Archiepiscopus.

salutari

PRO cura Dominici gregis mihi commissa, in quo pastu verbi divini erudiendo omnem curam cogitationemque meam collocare debeo, Illustriss. Princeps, Cœnam Domini (quæ multis et magnis superstitionibus violata est, et ad quæstum translata) renovandam ad Servatoris Christi instituta et redintegrandam putavi; et de vero ejus usu ex verbi divini et veteris ac sanctæ Ecclesiæ auctoritate commonefaciendos esse omnes judicavi, quorum cura et instructio ad officii mei auctoritatem aliqua ex parte pertinet.

Itaque ante triennium Missæ papisticæ abusus præcipuos (quibus non modo Ecclesia Anglica, sed etiam totus pene orbis fœdatus atque infectus fuerat) libello quodam Anglo confutavi, et verum atque Christianum ejus usum restituendum docui. Quo libro ita multi sunt ad sanam de ea re opinionem adducti, ut veritatis vim, quanta esset, sentirem, et gratiæ Servatoris Christi beneficia intelligerem, ut ad veritatis lucem patefactam occæcati homines splendorem lucis acciperent, et (ut Paulus prædicante Anania) oculorum aciem perciperent. Hoc ita ægre Stephanus Gardinerus, Wintoniensis tum Episcopus, tulerat, ut nihil sibi prius faciendum putarit, quam ut librum tam utilem et plausibilem confutaret; ratus, nisi opera sua aliqua impedimenta objicerentur, nullos deploratæ jam et derelictæ pene sententiæ

a [This Letter was first prefixed to the Latin translation of the Defence published in 1553. It was reprinted in the Embden edition of 1557.]

Post

adjutores fore. Itaque eadem ipse lingua librum iisdem de rebus conscribit, et firmatam jam de vero Cœnæ usu sententiam evertere conatur, et papisticam opinionem superstitionibus undique diffluentem revocare conatur. hunc prodiit M. Antonius Constantius, Stephano Gardinero ita affinis et germanus, ut idem ipse esse videatur; tanta est ingeniorum subtilitas, scripturæ sophistices similitudo. Sed uterque idem tractat, alio tamen modo.

Constantius enim libro Latine scripto ita argumenta mea persequitur, ut sibi optimum videtur; et, ut causam juvet, sæpe truncata, sæpe inversa, sæpe disjecta, sic introducit, ut non magis a me agnosci potuerint, quam Medeæ liberi in multa membra disjecti et deformati. Neque enim de hujusmodi corporis forma, neque de ulla re recte judicare possumus, ubi tota species ante oculos proposita non est, in quam intueri, quasi in Phidiæ Minervam, debemus, et non particulam aliquam, sicuti Momus crepidam Veneris, lacessere. Itaque ut melius mea de hac controversa opinione sententia teneretur, librum meum de Anglico in Latinum convertendum curavi, ut omnes intelligerent, nos neque obscuram nostram sententiam abditam esse velle, quam cum multis bonis et doctis viris communem habemus, et cum verbo Dei et verbi defensatrice vera Ecclesia consentientem.

neque

Nemo est autem ex omnibus dignior, in cujus nomine libellus hic appareat quam in tuo. Es enim non modo papistarum opinione fidei Defensor, (qui hoc non a seipsis protulerant, sed Deo per illos ad ipsorum perniciem præmonente,) sed etiam bonorum omnium auctoritate dignus in quem tantum Ecclesiæ munus conferatur. Es hujus Ecclesiæ Anglicæ et Hibernicæ supremus in terris moderator, sub quo quasi sub Moyse partem spiritus et magnam multorum curam atque administrationem commissam habeo.

Es etiam non modo legibus nostris tanti regni rex, sed etiam natura, quæ Majestatem tuam ita ad omnem excellentiam formavit, ut quæ singula in aliis exquisita sunt, ea in Majestate tua perfecta emineant. Video in regibus mediocre aliquid esse non posse, et auctoritate veteris proverbii in eo confirmor, et gaudeo hanc excellentiam non modo ad meliorem partem, sed etiam ad optimam esse translatam. Hæc non laudandæ Majestatis tuæ gratia, sed cohortandæ potius dico, ut res, in hac ætate tam illustres, uberrimos posthac et excellentissimos tantæ dignitatis splendores in constanti ætate ferant. Quanta enim ornamenta ingenii et doctrinæ, vel ab optima natura, vel bonis præceptoribus tribui poterant, eadem in te omnia excellentia sunt; et quod in primis laudabilissimum est, timor Dei, et veræ religionis studium; in quibus Majestas tua ea cum laude versatur, qua seipsum rex et propheta commendavit quum dixerat, Senibus se intelligentiorem esse, quia mandata Dei inquirebat.

His aliisque gravibus de causis commoveor, ut hunc librum, jam Latinum factum, nomini tuo offeram. Spero autem rei ipsi satisfactum hoc libro esse, qui non modo summam veræ doctrinæ continet, sed omnia adversariorum argumenta (quæ quidem recitatu digna sunt) refutat. Sed quia nimis curiosi quidam sunt, et nulla, ne diligenti quidem et plena rerum explicatione contenti, et eandem materiam argumentorum (ne nihil dicere videantur) in alias formas transmutant, et ordinem naturæ pro licentia ingeniorum confundunt; ideo nostram ad Stephani Gardineri librum responsionem, Latinam factam, brevi in lucem educemus, ut nullus (ne sophistis quidem) ad contradicendum

b [The death of Edward VI. prevented the execution of this design. The translation was afterwards undertaken by Foxe, the martyrologist, but was never published. An imperfect manuscript copy of it is still preserved among his papers in the British Museun.]

locus relictus sit: qua ratione putabo non modo uni, sed Gardinero etiam et Constantio quoque esse satisfactum; et quod de comœdiis ille dixit, hoc de personatis istis dicendum, "Unum cognoris, ambos noris." Quod si quædam uno in libro pertractata sunt, quæ in altero prætermissa fuerint, iisdem ego responsionem meam adjungam, ut adversarii, si qui relicti sint, vel non habeant quod objiciant, vel, si objicerint, videant quid responderi ad illa possit. Hæ sunt causæ, Rex nobilissime, quæ me ad emittendum hunc librum impulerunt, eumque sub Majestatis tuæ auctoritate divulgandum. Te spero ita hoc meum studium accepturum, quemadmodum et causæ æquitas fert, et officium meum postulat, et clementia tua in aliis honestis causis solet facere. Dominus Jesus Majestatem tuam servet. Lambethæ, Idibus Martiis, MDLIII.

« AnteriorContinuar »